Nu zijn er veel aparte organisaties die onderzoek doen naar mensenrechten, hierover voorlichting geven, adviseren of klachten behandelen. Een nationaal mensenrechteninstituut kan dat volgens de ministerraad beter en efficiënter doen.
Het COC heeft er steeds voor gpleit dat dit instituut ook de eindredactie krijgt over de landenrapporten van het ministerie van Buitenlandse Zaken (de zogenaamde ‘ambtsberichten’) die door de IND gebruikt worden om te bepalen of een asielzoeker recht op verblijf in ons land heeft.
Het kabinet geeft daarmee na lang dralen eindelijk gehoor aan een gezamenlijke oproep van een groep organisaties om een nationaal mensenrechteninstituut in het leven te roepen. Daarbij ging het om het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP), de Commissie Gelijke Behandeling (CGB), de Nationale Ombudsman en het Studie- en Informatiecentrum Mensenrechten. Deze instanties zullen de kern vormen van het nieuwe instituut, waarin ook andere organisaties meedoen.
De Verenigde Naties (VN) en de Raad van Europa hadden hun lidstaten eerder ook al opgeroepen een landelijk mensenrechteninstituut op te richten. De VN deden dat al in 1993 in een resolutie.