Terug naar overzicht
Op basis van de huidige wetgeving kan de rechter bij lichte strafbare vergrijpen alleen voorwaardelijke sancties opleggen. Dat vindt het kabinet niet voldoende om overlastplegers aan te pakken.
Het strafrecht kent al verschillende mogelijkheden om een locatie- of wijkverbod op te leggen, bijvoorbeeld als voorwaarde bij een voorwaardelijke gevangenisstraf of schorsing van de voorlopige hechtenis, maar niet als zelfstandige maatregel.
Vandaar dat het kabinet nu komt met een wetsvoorstel waarmee een overlastpleger die een dossier van relatief lichte vergrijpen heeft opgebouwd, door de rechter een gebieds- of contactverbod opgelegd kan krijgen als zelfstandige maatregel. Hij of zij mag dan bijvoorbeeld in bepaalde straten niet meer komen.
De rechter kan de vrijheidsbeperkende maatregel opleggen in plaats van of naast een geldstraf of vrijheidsstraf. In de praktijk zal het effect van een wijkverbod als zelfstandige maatregel groter zijn omdat voor een langere duur kan worden gekozen dan bij een voorwaardelijke gevangenisstraf.
‘Deze maatregel is belangrijk voor holebi’s en transgenders die in hun buurt het mikpunt worden van pesterijen en geweld’, zegt Vera Bergkamp, vice-voorzitter van COC Nederland. ‘Daardoor kan eerder ingegrepen worden en kunnen voorvallen zoals in de Utrechtse wijk Zuilen waar een lesbisch paar en een transgender de buurt uitgepest werden voorkomen worden’.
Het wijkverbod is een nieuwe stap in het beleid van minister Hirsch Ballin om overlast en jeugdcriminaliteit harder aan te pakken en zorgt ervoor dat het strafrecht voldoet aan de eisen van de tijd.
Het is een vervolg op eerdere initiatieven zoals de gedragsmaatregel voor jongeren en de bevoegdheid van de officier van justitie om preventief een gebiedsverbod of meldingsplicht op te leggen in afwachting van de behandeling van de zaak op zitting.
Minister Hirsch Ballin wil dat rechters een wijkverbod als zelfstandige maatregel kunnen opleggen om overlast van probleemjongeren effectief te bestraffen. Hierdoor kan het strafrecht bijdragen aan de leefbaarheid in steden en wijken. Bovendien sluit het goed aan bij het snelrecht en de ontwikkeling van de Veiligheidshuizen, waarin gemeenten, jeugd- en zorginstellingen, politie en justitie onder één dak samenwerken.
Vandaar dat minister Hirsch Ballin van Justitie zijn voornemen bekend maakt vandaag bij de opening van het Veiligheidshuis West-Veluwe Vallei. Nederland telt inmiddels 32 veiligheidshuizen, waar met een persoonsgerichte aanpak veel voorkomende criminaliteit wordt bestreden.
In het Veiligeheidshuis werken gemeenten, Openbaar Ministerie, politie, reclassering en Raad voor de Kinderbescherming en zorgpartners samen om de aanpak rond veiligheid effectiever en efficiënter op te zetten en maatschappelijk probleemgedrag terug te dringen. Minister Hirsch Ballin wil dat er nog dit jaar een landelijk dekkend netwerk van Veiligheishuizen ontstaat.
Een officier van justitie kan straks bij de rechter een compleet dossier overhandigen. Een ingegooide ruit, een verwoest bushokje of een afgebroken autospiegel – elk strafbaar feit op zich is niet voldoende om de bewegingsvrijheid door een wijkverbod te beperken, maar een volledige dossier uit het Veiligheidshuis is dat wel.
Na het vonnis van de rechter kan het gebiedsverbod onmiddellijk worden toegepast, volgens het wetsvoorstel.