Terug naar overzicht

Kabinet laat ruimte voor weigerambtenaren

Dat blijkt uit het antwoord van minister Ter Horst (PvdA) van Binnenlandse Zaken op schriftelijke vragen van de Kamerleden Boris van der Ham (D66), Ed Anker (ChristenUnie) en Bas van der Vlies (SGP) naar aanleiding van een oordeel over een solliciterende weigerambtenaar dat de CGB in april uitbracht.

De CGB oordeelde dat alle trouwambtenaren alle huwelijken, dus ook die van homo’s, moeten sluiten. De CGB stapte daarmee doelbewust en beargumenteert af beleid gericht op ‘praktische’ oplossingen en koos voor een ‘principiële’ weg. Om aan alle onduidelijkheid een einde te maken drong de CGB er bovendien bij het kabinet op aan het te voeren beleid duidelijk te regelen door het nemen van een Algemene Maatregel van Bestuur.

Het kabinet volgt dat advies echter niet. Ter Horst geeft namelijk aan dat er geen beleidswijziging komt. Volgens het kabinet is er ruimte om weigerambtenaren te benoemen, maar zij rekent het beleid hieromtrent ’tot de autonome bevoegdheidssfeer van de gemeenten’. ‘Het is in eerste instantie aan een gemeente en een gewetensbezwaarde ambtenaar om in onderling overleg te zoeken naar oplossingen’.

Ter Horst laat in haar antwoorden daarom weten dat ze geen contact opneemt met gemeenten om duidelijk te maken hoe met het ‘homohuwelijk’ en het aanstellen van weigerambtenaren moet worden omgegaan. ‘Uiteraard kunnen gemeenten van deze antwoorden kennis nemen’.

De minister benadrukt wel dat het in alle gemeenten voor homo’s mogelijk moet zijn om te trouwen, maar stelt tegelijkertijd dat ‘de wettelijke kaders voldoende ruimte bieden om aan een zorgvuldige omgang met gewetensbezwaarden tegemoet te komen’. Mochten er wel problemen ontstaan, dan kan ‘in een voorkomend geval de rechter een bindende uitspraak doen’.

Die uitspraak van het kabinet is wel opvallend en bevat een impliciete beleidswijziging, omdat er in het regeerakkoord nog gezegd wordt dat bij problemen rond de rechtspositie van weigerambtenaren wettelijke maatregelen door het kabinet genomen zullen worden om hun rechtspositie te beschermen. Ter Horst schrijft nu dus echter dat dit aan de rechter overgelaten wordt.

CU-Kamerlid Anker is tevreden met het antwoord van de minister. ‘Het kabinet houdt vast aan de geest van het regeerakkoord. Er blijft ruimte voor gemeenten om gewetensbezwaarden aan te stellen. Maar wil je ultieme duidelijkheid, dan zal de rechter zich moeten uitspreken over een concrete situatie’.

De SGP is kritischer. SGP-Kamerlid Kees van der Staaij vindt de brief van minister Ter Horst getuigen van ‘struisvogelpolitiek’. Hij noemt het ‘onbevredigend’ dat het kabinet blijft bij ‘een herhaling van teksten’.

‘Het is jammer dat het kabinet niet nadrukkelijker afstand neemt van de CGB, ook richting gemeenten. Die kunnen zich immers bij hun aannamebeleid gesteund voelen door het advies’, aldus Van der Staaij.

De SGP’er wijst erop dat er nu enkele voorbeelden zijn van sollicitanten die vanwege hun weigering paren van gelijk geslacht te trouwen niet zijn aangenomen of niet meer als trouwambtenaar mogen functioneren.

Volgens Van der Staaij is het daarom nu tijd dat het kabinet de gemaakte afspraak in het regeerakkoord over wettelijk beschermende maatregelen voor weigerambtenaren gaat uitvoeren. ‘Er bestaat nu echt verwarring. Gemeenten voelen zich gesterkt door de uitspraken van de Commissie Gelijke Behandeling. Dat kan niet de bedoeling zijn’, aldus Van der Staaij. De SGP-er sluit daarmee in elk geval aan bij het advies van de CGB aan het kabinet om duidelijkheid te scheppen…

Zie voor meer informatie ons dossier Homohuwelijk.