HELEMAAL ANDERS ???

Doelstellingen – bespreekbaar maken en respectvol?

Het lespakket Helemaal anders van Different ziet er inderdaad ‘fris en eigentijds’ uit, zoals de samenstellers bij de presentatie al lieten weten.

En de docentenhandleiding begint veelbelovend en geruststellend. Different wil homoseksualiteit vanuit een bijbelse visie ‘bespreekbaar maken’. Over de centrale doelstelling van het lespakket wordt gezegd: ‘Met onze voorlichting willen we bereiken dat jongeren respectvol omgaan met elkaar en met mensen met een homoseksuele gerichtheid’ (pagina 5).

Maar aan het slot van de docentenhandleiding (pagina 15) worden de doelstellingen heel wat uitgebreider uitgewerkt en dan blijkt dat het streven er op gericht is dat leerlingen:

– inzicht krijgen hoe ze binnen bijbelse kaders om dienen te gaan met homoseksualiteit en dat ook leren te verwoorden;

– begrijpen dat mensen met een homoseksuele oriëntatie hier niet zelf voor gekozen hebben, maar dat mensen wel meerdere keuzemogelijkheden hebben hoe om te gaan met die gevoelens.

Dat klinkt nog redelijk neutraal, maar bij nadere lezing van de handleiding valt dat tegen. Dan blijkt dat het hele lespakket er op gericht is die ene bijbelse visie van Different over te brengen.

Geen woord meer over het bespreekbaar maken van en het bijbrengen van respect voor de maatschappelijke werkelijkheid waarin homoseksuele mannen en lesbische vrouwen in grondwettelijke vrijheid hun eigen leven kunnen leiden. Wat de rest van de wereld doet of laat – daar gaat het Different niet om. Het gaat er vooral om dat christelijke homoseksuelen zich daar van afwenden en zich de bijbelse visie van Different eigen maken.

Scheefgroei

Dat afwenden van de maatschappelijke werkelijkheid en het richten op de visie van Different blijkt uit de toeliching op pagina 16 van de docentenhandleiding van de enquête in het lespakket. Daar staat namelijk: ‘Het doel van de derde vraag in de enquête is dat de leerling niet klakkeloos overneemt wat anderen beweren (doelstelling 2a)’.

‘De meeste mensen gaan er vandaag de dag vanuit dat homoseksualiteit is aangeboren. Dit heeft veel te maken met de manier waarop veel homoseksuele mensen hun oriëntatie beleven, ze hebben zich altijd al anders gevoeld. Op zich is dit geen bewijs dat homoseksualiteit aangeboren is, het kan ook een aanwijzing zijn dat homoseksuele gevoelens het gevolg zijn van scheefgroei en dat de basis van deze schreefgroei op zeer jonge leeftijd is gelegd’, zo psychologiseert Different in de docentenhandleiding.

Different stelt echter: ‘Of homoseksualiteit wel of niet aangeboren is, verandert niets aan de bijbelse getuigenis, namelijk dat het hebben van een seksuele relatie met iemand van hetzelfde geslacht niet volgens Gods bedoeling is. De Bijbel wijst bepaalde gedragingen af los van de vraag waaruit deze gedragingen voorkomen. (…) Als homoseksualiteit zou zijn aangeboren, is verandering van seksuele gerichtheid minder voor de handliggend. Different gaat er vanuit dat homoseksualiteit biologische oorzaken heeft’.

De moderne benadering – ik ben homo!

Op pagina 9 worden heel kort ‘verschillende visies’ op homoseksualiteit weergegeven. Dan komt ook ‘moderne benadering’ aan de orde, maar vooral als opmaat voor de eigen visie. De ‘moderne benadering’ wordt door Different in de docentenhandleiding kort samengevat als:

– homoseksualiteit is aangeboren;

– mensen met homoseksuele gevoelens doen er goed aan hun homoseksualiteit te aanvaarden als identiteit (‘ik ben homo’);

– het is normaal voor mensen met homoseksuele gevoelens dat ze een seksuele relatie aangaan met iemand van het eigen geslacht.

Different stelt dat ‘veel christenen de eerste twee uitgangspunten bewust of onbewust’ overgenomen hebben. Maar de derde stap is ‘voor veel orthodoxe christenen’ een ‘burg te ver’ om deze ’te zien als in harmonie met Gods bedoeling’. Different vat de gangbare christelijke houding samen als ‘men mag het wel zijn, maar niet doen’ en noemt dat een ‘gekunstelde constructie’.

Benadering van Different – zondeval, groei en verandering

Op pagina 10 van de docentenhandleiding komt Different uit de kast met de eigen bijbelse visie – en daar wordt uitgebreid bij stilgestaan, raad gegeven hoe docenten met homoseksuele leerlingen om dienen te gaan en literatuur en ander materiaal aangeboden om die visie deze leerlingen in te prenten.

‘Different gaat uit van een model waarbij bijbelse uitgangspunten een belangrijke rol spelen’. Uitgegaan wordt van de volgende

standpunten

:

– homoseksualiteit kunnen we zien als een van de gevolgen van de zondeval – daarbij wordt verwezen naar Genesis 1 en 2 – Adam en Eva en Sodom en Gomarrah dus;

– het aangaan van een seksuele relatie met iemand van het eigen geslacht is niet volgens Gods bedoeling – daarbij wordt verwezen naar tal van bijbelteksten waarin de ‘homoseksuele praxis afgewezen’ wordt;

– onze identiteit heeft te maken met het scheppingsgegeven ‘man’ of ‘vrouw’. We kunnen gebrokenheid ervaren in de manier waarop we ons man-zijn of vrouw-zijn beleven, maar God heeft ons bedoeld als man of vrouw – Different wijst daarmee het ‘ik ben homo’ uit de moderne benadering af;

– de algemeen aanvaarde gedachte dat homoseksualiteit is aangeboren, vindt Different ‘wetenschappelijk niet voldoende aangetoond’. Different gaat er vanuit dat er een ‘complex van factoren ten grondslag ligt aan homoseksualiteit’;

– deze visie heeft volgens Different gevolgen ‘voor de manier waarop christenen’ met homoseksualiteit hebben om te gaan. Het Nieuwe Testament spreekt over ‘het leven van christenen in termen van groei en verandering’. Volgens Different kan die verandering ‘niet uitgesloten’ worden ‘op het terrein van de seksuele gerichtheid’. ‘Inzicht in hoe scheefgroei in eigen leven heeft plaatsgevonden kunnen hierbij een belangrijke rol spelen’.

Dat leidt tot het volgende

model

:

– homoseksualiteit is het gevolg van scheefgroei;

– mensen met homoseksuele gevoelens doen er goed aan dit onder ogen te zien, maar hoeven homoseksualiteit niet te aanvaarden als identiteit. Christenen baseren hun identiteit op wie ze zijn in Christus (‘Ik ben een kind van God en heb homoseksuele gevoelens’);

– mensen met homoseksuele gevoelens kunnen ervoor kiezen een celibatair leven te leiden en zich uit te strekken voor verandering.

Dat is inderdaad een veel minder ‘gekunstelde constructie’ dan ‘je mag het wel zijn, maar je mag het niet doen’ – de visie van Different richt zich veel scherper op homoseksuele christenen zelf.

Kort samengevat zegt Different tegen homoseksuele christenen: ‘We zullen je leren onder ogen te zien dat je homo-zijn niet Gods bedoeling is en vanuit dat inzicht zul je je seksueel onthouden en gaan werken aan je verandering’.

Goede raadgever – omgang homoseksuele leerlingen

Hoe docenten dat inzicht homoseksuele leerlingen kunnen bijbrengen, wordt ook haarfijn uitgelegd – waarmee overigens ook onthullend wordt duidelijk gemaakt hoe de psychologische hulp die Different zelf biedt er uit ziet..

Docenten krijgen namelijk op pagina 8 van de handleiding

richtlijnen

mee voor de omgang met homoseksuele leerlingen:

– verdiep u in het onderwerp – en daarbij wordt enkel verwezen naar literatuur en cursussen uit het aanbod van Different zelf;

– laat de leerling zijn of haar verhaal vertellen;

– sta niet te snel klaar met goede raad – vermijd ook een preek – ‘Daarbij is het raadzaam niet alleen te spreken in termen van ‘het mag niet’, maar ook aan te geven dat de Bijbel antwoorden biedt’;

– laat door uw houding en woorden zien dat u hem/haar wilt steunen – ‘Voor de leerling met homoseksuele gevoelens is het belangrijk te weten: er is iemand die de bereidheid heeft naar mij te luisteren, mij niet afwijst en achter mij staat’;

– steun hem/haar door een goede raadgever te zijn – ‘Kies het goede moment om raad te geven. Ideaal is als er een vertrouwensband is ontstaan en de leerling zelf om raad vraagt. Bevestig de leerling nooit in zondig gedrag (toegeven aan homoseksuele gevoelens bijvoorbeeld door te experimenteren met seksuele contacten). En dan wordt aangeraden de leerling te wijzen op de weg die Different biedt.

Duidelijk is dat deze ‘richtlijnen’ vooral een slimme (om niet te zeggen: doortrapte) aanpak bieden om de leerling afhankelijk te maken van de hulpverlenende docent/mentor om daarmee ontvankelijk te worden voor die ene boodschap van Different.

COMMENTAAR

Noch het COC noch Expreszo zijn betrokken geweest bij het christelijk lespakket dat nu door Different ontwikkeld is.

Het is ronduit stuitend te lezen dat Different niet werkelijk een open houding van de docent naar de leerling adviseert. In dat deel van de docentenhandleiding ontmaskert Different zichzelf op onthullende wijze als een organisatie die in de eigen praktijk ook niet anders gewend is dan het ‘goed luisteren naar de ander’ te misbruiken voor het opbouwen van een vertrouwensband met mensen in een kwetsbare positie om daardoor in de beste uitgangspositie te komen om toe te kunnen slaan met die ene visie die als enig juiste antwoord geboden wordt.

Het is duidelijk dat dit lespakket van Different geen recht doet aan de genuanceerde opvattingen over homoseksualiteit onder veel christenen. Sterker nog, het lijkt vooral daar een aanklacht tegen te zijn. Uit de reacties op de site van bijvoorbeeld ContrariO blijkt dat de Different-aanpak niet aanslaat – de leden van deze steungroep van christelijke homoseksuelen vat het lespakket eerder op als een uitdaging om meer werk te maken van een eigen lespakket, eventueel in samenwerking met Expreszo, om de eigen visie aan scholen aan te bieden. De titel van dat lespakket ligt voor het opgrijpen: Echt anders!_

_Helemaal anders staat daar helemaal haaks op en is daarom eigenlijk onacceptabel als lesmateriaal. Veel scholen zullen het waarschijnlijk niet aanschaffen. Ook voor de meeste christelijke scholen is de visie van Different veel te radicaal in zijn afwijzing van homoseksualiteit. En voor die scholen die de visie van Different wel delen, is het lespakket waarschijnlijk weer veel te uitgesproken. Juist voor die scholen volstaan de bijbelse teksten in Genesis, Leviticus en de brieven van Paulus…

Met EHAH, nu Different, heeft het COC in het verleden vaak overhoop gelegen vanwege hun visie op homoseksualiteit. Omdat de mogelijkheid op ‘genezing’ van homoseksualiteit door gebed en de Genade Gods voorgehouden wordt aan mensen in een kwetsbare positie – in de knoop met hun geloof en hun seksuele voorkeur. Van ‘genezing’ kan natuurlijk geen sprake zijn, want homoseksualiteit is geen ziekte – elke therapie die daar toch vanuit gaat is dus feitelijk kwakzalverij.

Homoseksualiteit wordt op bijbelse gronden afgewezen en van homoseksuelen wordt op z’n minst seksuele onthouding verlangd. Dat wordt in het huidige lespakket door de ‘loskoppeling van identiteit en seksualiteit’ nog altijd gedaan. Nu heet dat een ‘zoektocht naar de manier waarop God wil dat wij leven’. Daar kunnen mensen vanwege hun geloof voor kiezen – of het geestelijk gezond is, is de vraag.

Maar een lespakket dat seksuele onthouding voor homoseksuele mannen en lesbische vrouwen als enige juiste christelijke keuze aan scholieren voorhoudt, miskent dat er ook christenen zijn die daar anders over denken. Miskent ook de maatschappelijke werkelijkheid waarin homoseksuele mannen en lesbische vrouwen het grondwettelijke recht hebben om hun leven voluit op hun seksuele voorkeur te baseren, daarvan gebruik maken en genieten en een volwaardig en maatschappelijk waardevol leven leiden.

Want de tijd is voorbij dat er sprake is van botsende visies van christenen en homobeweging op homoseksualiteit. Different spreekt wel over een confrontatie tussen de bijbelse en de moderne visie op homoseksualiteit, maar er is tegenwoordig vooral sprake van een maatschappelijke werkelijkheid die botst met een orthodoxe christelijke visie. Voor die maatschappelijke werkelijkheid ook onder (orthodoxe) gelovigen begrip en respect kweken – dat zou de in de eerste plaats de inzet van een lespakket op bijbelse grondslag moeten zijn…

Maar ook onder de nieuwe naam Different wordt de oude EHAH-visie voortgezet – daar is, behalve misschien de vormgeving van het lespakket, niets ‘fris en eigentijds’ aan.

Zie voor meer informatie de website van Different en de volgende berichten op deze site:

Kamerleden: ‘Christelijk lespakket onacceptabel’

Christelijk lespakket over homoseksualiteit

‘Homo-emancipatie taak voor scholen zelf’

Scholen weren internetsites homobeweging

Free Record Shop verspreidt proteststickers

Christelijk lespakket over homofilie

Scholen weigeren homojongerenmagazine Expreszo

Homomagazine voor alle scholieren van Nederland

Zie verder ons dossier Different.