Terug naar overzicht
1329 Jongeren in de leeftijd van twaalf tot en met 23 jaar zijn in december 2005 benaderd met een internetenquête. De helft daarvan vulde de vragenlijst in. Ook werd een focusgroepbijeenkomst georganiseerd, waarin jongeren met homoseksuele gevoelens onder leiding van een gespreksleider over het onderwerp spraken.
Burgemeester en wethouders van de gemeente Zwolle hebben het onderzoek op dinsdag 23 mei 2006 besproken en de gemeenteraad een brief over de uitkomsten toegestuurd. Bij het tegengaan van discriminatie, geweld, pesten en buitensluiten van jongeren met homoseksuele gevoelens kiezen burgemeester en wethouders primair voor de insteek van het onderwijs. De drempel voor het uitkomen voor deze gevoelens zou verlaagd kunnen worden door het onderwerp aandacht te geven op scholen.
Een drietal sporen moet leiden tot meer acceptatie, tolerantie en veiligheid:
• stimuleren van een veilig schoolklimaat middels het project ‘De Veilige School’;
• specifieke voorlichting kan een zinvol hulpmiddel zijn;
• om schoolleiders en docenten het onderwerp eigen te laten maken is voorlichting aan deze groep wenselijk.
Over deze drie sporen wordt in overleg getreden met het onderwijs. Scholen zijn immers primair verantwoordelijk voor een veilig schoolklimaat. De uitkomsten van het onderzoek worden de komende maanden verder besproken met het beleidsnetwerk Jeugd, het COC, TRAVERS, het BLOZ (besturenoverleg lokaal onderwijs) en de Jongerenraad.
De gemeente Zwolle heeft in juli 2005 de Beleidsagenda Homo-emancipatie opgesteld. Doelstelling is om belemmeringen voor homoseksuele mannen en vrouwen om ‘mee te doen’ weg te nemen en ervoor te zorgen dat ook homoseksuele mannen en vrouwen zich veilig voelen en weten in de Zwolse samenleving.
Met het onderzoek wilde de gemeente onder meer in kaart brengen in hoeverre jongeren met homoseksuele gevoelens zich in een sociaal isolement bevinden, in welke mate ze worden gepest of gediscrimineerd en hoe toegankelijk voorzieningen in de stad zijn voor jongeren met homoseksuele gevoelens.
Vrijwel alle jongeren hebben wel eens iets gehoord over homoseksualiteit. De manier waarop ze tegen jongeren met homoseksuele gevoelens aankijken verschilt. Jongeren die een leeftijdsgenoot in hun omgeving hebben die openlijk uitkomt voor zijn of haar homoseksuele gevoelens zijn toleranter en zeggen vaker dat deze jongeren (waarschijnlijk) niet worden buitengesloten, uitgescholden, gepest of worden geconfronteerd met geweld.
Bij 52% van de de jongeren is het onderwerp homoseksualiteit nog nooit aan de orde geweest tijdens een les op school. 58% van de jongeren vindt het wel belangrijk dat aandacht aan het onderwerp besteed wordt.
Uit het onderzoek blijkt verder dat:
• 5,6% van de ondervraagde jongeren zelf homoseksuele gevoelens heeft of wel eens homoseksuele gevoelens heeft gehad;
• de (verwachte) behandeling van jongeren met homoseksuele gevoelens het meest tolerant is bij verenigingen en het minst positief bij wijk-, buurt- of jongerencentra;
• een ruime meerderheid van de jongeren (51,6%) zegt dat er bij hen op school geen leerlingen zijn die er openlijk voor uit komen dat ze homoseksuele gevoelens hebben en dat ze er ook geen kennen op school;
• ruim 40% van de jongeren het idee heeft bij iemand op school terecht te kunnen als ze homoseksuele gevoelens hebben;
• 12% van de jongeren denkt of weet zeker dat ze het thuis niet zouden vertellen als ze homoseksuele gevoelens zouden hebben;
• 70% jongeren zouden het niet vertellen in een wijk-, buurt- of jongerencentrum als ze homoseksuele gevoelens zouden hebben, ook in uitgaansgelegenheden of de eigen woonbuurt zouden relatief veel jongeren het niet vertellen;
• ongeveer de helft van de jongeren heeft wel eens gehoord van COC Zwolle, een derde kent de Gay Krant en een kwart heeft gehoord van het jongerenblad ExpresZo;
• 82,2% van de jongeren vindt dat je mensen die homoseksueel zijn zoveel mogelijk vrij moet laten om te leven op hun eigen manier, 7,1 procent vindt van niet.
Het onderzoek maakt duidelijk hoe belangrijk aandacht voor homoseksualiteit is en blijft, stelt voorzitter
Richard Kuper
van COC Zwolle.
Bij 52% van de jongeren is het onderwerp homoseksualiteit op school nooit aan de orde geweest. ‘Dit is onacceptabel: de meerderheid van de Zwolse leerlingen hoort niks over homoseksualiteit, een onderwerp dat gewoon bij iedere school aan de orde moet komen. Te veel scholen gaan het onderwerp uit de weg en laten zo homo (en hetero!) scholieren in de kou staan. De kans dat leerlingen openlijk voor hun geaardheid uitkomen, en daarmee de emancipatie een grote dienst bewijzen, wordt daarmee erg klein. De meeste jongeren kennen immers geen homo’s of lesbo’s onder leeftijdsgenoten. Ik wil directies en leraren oproepen nu echt iets met het onderwerp te doen. Ouders en leerlingen wil ik vragen om de school hier op aan te spreken’.
Volgens Kuper leidt een homotolerante sfeer op een school tot een algemene open en tolerante sfeer binnen een onderwijsinstelling. ‘Dat is in het belang van alle jongeren’.
Het voorlichtingsaanbod van COC Zwolle is een van de mogelijkheden. Maar het belangrijkste is dát een school het onderwerp oppakt. 58 Procent van de jongeren ziet overigens het belang van aandacht voor homoseksualiteit op school, zo blijkt uit het onderzoek.
‘Dat betekent allerminst dat er een roze themaweek georganiseerd moet worden: het onderwerp onderdeel laten zijn van een brede lessenreeks of het thema af en toe laten vallen, daarmee kun je al veel bereiken. Homoseksualiteit is gewoon, en daarmee hoort het onlosmakelijk onderdeel uit te maken van de vele thema’s die op een school de revue passeren. Dat zou in de bovenbouw van de basisschool moeten beginnen’.
‘Belangrijkste argument om aandacht te besteden aan het onderwerp, is het grote verschil in beleving van jongeren van hun school: met een open en tolerante sfeer blijken ze veel positiever dan zonder die sfeer. Wanneer homo’s openlijk zijn over hun geaardheid, heeft dat dus een enorm integrerend vermogen. Maar om uit de kast te komen moet je je wel veilig voelen. De schoolleiding kan daarin heel veel betekenen. Gelukkig nemen een aantal scholen in Zwolle hun verantwoordelijkheid in deze’.
‘De situatie bij verenigingen blijkt positief te zijn. Bij buurt, wijk en jongerencentra is dat bepaald niet het geval. De centra moeten beseffen dat ze er voor álle jongeren zijn en dit signaal ter harte nemen. Als COC Zwolle zijn we blij met de bekendheid die we onder jongeren hebben: meer dan 50 procent kent ons. Wij blijven jongeren een steuntje in de rug geven bij het belangrijke werk van homoseksualiteit bespreekbaar maken, want dat blijft van het grootste belang!’
Download het volledige rapport.