Terug naar overzicht
Dat betekent dat geregistreerde of getrouwde paren van gelijk geslacht bij vestiging in een andere EU-lidstaat hun rechten – bijvoorbeeld op het gebied van sociale zekerheid en pensioenen – gewoon moeten kunnen behouden en niet opeens behandeld kunnen worden als individuen, dus los van elkaar staande personen.
Eurocommissaris Reding voor Justitie, Fundamentele Rechten en Burgerschap bleef echter vaag over de manier waarop ze de EU-lidstaten gaat aanpakken die deze regels schenden. SP-Europarlementariër Dennis de Jong heeft daarom besloten om in schriftelijke vragen de Europese Commissie te gaan afdwingen dat zij nog dit jaar met een verslag komt over de stand van zaken en de acties die zij verder gaat ondernemen om te garanderen dat iedereen ook werkelijk dezelfde rechten krijgt.
De SP trok in het debat gisteravond samen op met Nederlandse collega’s van PvdA, GroenLinks en D66.
‘Wij vinden de erkenning van de Europese Commissie dat de regels worden overtreden een eerste stap maar we willen nu resultaten zien’, zegt De Jong. In november komt het Europees Agentschap voor Fundamentele Rechten (FRA) een overzicht van EU-lidstaten die paren van gelijk geslacht discrimineren. ‘Wij verwachten direct daarna van de Europese Commissie een actieplan’, zegt De Jong.
Volgens Eurocommissaris Reding vallen paren van gelijk geslacht onder de richtlijn die het vrije verkeer van werknemers regelt. Het gaat bij het aanpakken van deze discriminatie dan ook niet om nieuwe Europese regels of harmonisatie daarvan, maar om wederzijdse erkenning van het familierecht van de EU-lidstaten.
Reding gaf tijdens het debat aan dat zij al wel in gesprek is met de EU-lidstaten die de huwelijken en partnerregistraties van paren van gelijk geslacht niet willen erkennen, maar dat dit nog niet heeft geleid tot concrete maatregelen.
‘We moeten hier omzichtig optreden om vooruitgang te kunnen boeken’, liet Reding weten. ‘Alleen dan kunnen we de weerstand in de EU-lidstaten om de richtlijn te aanvaarden verminderen’. Ze voegde daaraan toe: ‘Wanneer gaat dit gebeuren? Nu! Niet in vijf of tien jaar tijd’. Reding liet ook doorschemeren bereid te zijn hardere maatregelen toe te passen als EU-lidstaten weigerachtig blijven om de EU-regelgeving uit te voeren.
Tijdens het debat werden concrete voorbeelden genoemd van de discriminatie van getrouwde of geregistreerde paren van gelijk geslacht. Een aantal leden van het Europees Parlement illustreerden dat ook met hun eigen ervaringen.
SP-Europarlementslid Dennis de Jong zei dat hij zijn relatie in Nederland wettelijk is vastgelegd, ‘maar als we naar Polen gaan, worden we niet langer als paar erkent – als we gebruik maken van ons recht op vrij verkeer verliezen we dus onze rechten’.
Het Britse Labour-Europarlementslid Michael Cashman gaf als voorbeeld wat er zou gebeuren als hem in Italië tijdens een vakantie met zijn partner een ernstig ongeluk zou gebeuren. ‘Mijn partner zou in dat land dan niet mogen beslissen of ik aan een beademingsapparaat aangesloten mag worden of niet’. ‘Dit gaat over relaties, mogelijk de meest persoonlijke en private aspecten van een mensenleven’, zei Cashman. ‘Toch heeft dit niets te maken met het dwingen van EU-lidstaten om hun huwelijkswetgeving te veranderen, maar het mogelijk maken van vrij verkeer binnen de Europese Unie’.
Het Poolse Europarlementslid Konrad Szymansky liet echter weten dat ‘sommige landen paren van gelijk geslacht niet erkennen en dat recht hebben ze’. ‘Als de staat dat voor niemand erkent dan is dat geen discriminatie en dan is dit debat verspilling van tijd’.
ILGA-Europe
ILGA-Europe – de Europese koepel van lhbt-organisaties waar ook het COC lid van is – is blij dat het Europees Parlement de discriminatie van paren van gelijk geslacht als het gaat om vrij verkeer tussen de EU-lidstaten met dit debat op de agenda gezet heeft.
ILGA-Europe is het echter oneens met Eurocommissaris Reding dat deze discriminatie in feite op Europees niveau al bestreden wordt, maar dat het aan de afzonderlijke EU-lidstaten is om dat in nationale wetgeving ook voor paren van gelijk geslacht te regelen.
De Europese lhbt-lobbyorganisatie hekelt het ‘omzichtig optreden’ van Reding en roept haar nadrukkelijk op om juist ‘politiek leiderschap te tonen door het initiatief te nemen om de fundamentele rechten van paren van gelijk geslacht als het gaat om vrij verkeer te waarborgen’. Dat betekent dat alle EU-lidstaten onderling de huwelijken en parterschapsregelingen van paren van gelijk geslacht die nu al in tal van EU-lidstaten gesloten worden gaan erkennen.
In de Europese Unie is het huwelijk voor paren van gelijk geslacht opengesteld in 5 landen: België, Nederland, Portugal, Spanje en Zweden. In Finland en Luxemburg is het wetsgevingsproces gestart om zich bij deze landen te voegen – mogelijk al vanaf 2011 – en in het Verenigd Koninkrijk wordt dit overwogen. Een vorm van geregistreerd partnerschap bestaat in 12 EU-lidstaten: Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Hongarije, Ierland, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Slovenië, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk.
Oproep
Eurocommissaris Reding heeft met haar bijdrage in het debat een duidelijk politieke signaal uitgezonden. Het zal nu echter moeten blijken of Reding EU-lidstaten ook echt op de vingers zal tikken indien rechten van paren van gelijk geslacht geschonden worden. Haar voorgangers waren daartoe nauwelijks toe bereid.
Om Reding tot actie aan te zetten, zijn concrete voorbeelden van discriminatie van groot belang. COC Nederland wil daarom graag in contact komen met Nederlandse paren van gelijk geslacht die in de praktijk ervaren hebben dat de EU-regels voor vrij verkeer niet worden nageleefd.
Zie voor meer informatie ons dossier Homohuwelijk.