Terug naar overzicht
Volgens Rouvoet worden individuele vrijheden nu overdreven opgeëist – vooral door wat hij de ‘kinderen van de culturele revolutie van de jaren zestig’ noemt. Ongebreidelde consumptiedrift en winstbejag veroorzaakten de financiële en milieucrises, aldus Rouvoet.
‘Je zou denken dat dit onliberale standpunten zijn, maar zowel in Europa als in Nederland wordt dit debat voortdurend aangezwengeld door liberalen. Ik vrees dat hier in feite geen vrijheidsagenda, maar een seculiere agenda wordt nagestreefd – een agenda om religie en gelovigen terug te dringen. Dat komt ook naar voren in het debat over het toelaten van religieuze symbolen in de publieke ruimte’, aldus Rouvoet.
Europa is volgens Rouvoet daarom toe aan een nieuw vrijheidsbegrip. In zijn toespraak bepleit Rouvoet een heroverweging van dit vrijheidsbegrip op grond van bijbels inzichten. De CU-partijleider verwijst daarbij naar de Brief aan de Galaten van Paulus, waarin de overheid als dienares van God wordt omschreven.
‘Centraal moet niet staan zelfgerichtheid en de vervulling van individuele behoeftes, maar dienstbaarheid aan de naaste’, zegt de CU-partijleider. Rouvoet bepleit daarom voor een vrijheidsidee, waarbij recht wordt gedaan aan waar zij door God voor bedoeld is.
Deze opvatting sluit aan bij het Handvest Burgerschap – met wederzijdse plichten voor de burger ter aanvulling op de grondrechten in onze Grondwet – waar het huidige kabinet aan werkt. Ter voorbereiding daarop worden nu overal in het land debatten over burgerschap gehouden.
‘Vrijheid is meer dan de afwezigheid van dwang. Zij geeft ook een zinvol doel aan de samenleving. Een mens kan alleen van vrijheid genieten als hij zich niet uitsluitend op zichzelf richt, maar gerechtigheid zoekt voor de mensen om hem heen’.
Dat is volgens Rouvoet de blinde vlek van de hedendaagse liberale vrijheidsopvatting.
Volgens Rouvoet vraagt dit vrijheidsidee om een overheid die haar burgers en de gemeenschappen de ruimte geeft voor ‘soevereiniteit in eigen kring’. Die term is kenmerkend voor het christelijk-sociaal denken in het tot in de jaren zestig verzuilde Nederland, waaraan de nog altijd verzuilde achterban van de ChristenUnie (en SGP) vasthouden. Dat leidt tot ‘botsende grondrechten’ als het gaat om bepaalde godsdienstige opvattingen en het recht op gelijke behandeling van vrouwen en homoseksuelen.
De CU-partijleider hield zijn gelijkgestemde toehoorders tijdens de Gebedsbijeenkomst voor een voorstander te zijn van een duidelijke scheiding tussen kerk en staat.
‘Dat is voor mij geen concessie, maar een confessie’, benadrukt de vicepremier met een duidelijke verwijzing naar de eerder genoemde Galatenbrief van Paulus.
Rouvoet erkent dat zijn boodschap tegendraads is. ‘Vrijheid is iets anders dan grenzen en beperkingen opheffen. Sterker nog: vrijheid wordt pas gerealiseerd door grenzen te erkennen’. Op grond van die gedachte kan de overheid volgens Rouvoet ook nooit ‘moreel onverschillig of neutraal’ zijn.
Maar wanneer vrijheid ten dienste staat van meer dan alleen individuele rechten en verlangens, profiteert daarvan in zijn ogen iedereen. ‘Echte vrijheid is gehoorzaamheid aan de wet’, zegt Rouvoet, waarbij hij opvallend genoeg niet naar de Grondwet, maar naar de Tien Geboden verwijst.
Rouvoet betreurt het dat veel Europeanen het geloof tegenwoordig zien als ‘een geheel van verboden en niet als een weg naar het goede leven’. Dat is volgens de vicepremier ‘een obstakel’ om de ‘echte boodschap over vrijheid die in de wereld gehoord moet worden’ uit te kunnen dragen.
‘Economisch gaat het dan om echte behoeftes en niet om inhaligheid. De natuur wordt verantwoord benut en niet meer uitgeput. Andermans rechten worden verdedigd en niet beknot. En naar minderheden wordt geluisterd in plaats van dat hun het zwijgen wordt opgelegd’, aldus de vicepremier. De grondslag daarvoor is volgens Rouvoet gelegen in de bijbel die ons oproept om libertaire vrijheidsopvattingen te heroverwegen.
Deze speech is D66, GroenLinks en VVD in het verkeerde keelgat geschoten. VVD-Kamerlid Atzo Nicolaï heeft Kamervragen gesteld en wil weten de vicepremier namens het kabinet heeft gesproken.
Foto: Ministerie van Jeugd & Gezin – Marie Cecile Thijs
Zie ook Liberale ontstemd over vrijheidsspeech Rouvoet.
Zie voor meer informatie ons dossier ChristenUnie.