Voor minister Ronald Plasterk van Emancipatie is het duidelijk dat scholen leraren niet mogen ontslaan als die openlijk homoseksueel zijn door bijvoorbeeld samen te wonen met hun partner. Uitspraken van de minister daarover hebben tot tal van reacties van politieke en maatschappelijke organisaties geleid – zie daarvoor de berichten onderaan dit bericht.
De AWGB verbiedt discriminatie van leerkrachten op grond van ‘het enkele feit’ dat ze homoseksueel zijn, maar lijkt op grond van ‘bijkomende omstandigheden’, zoals de religieuze grondslag van de school, wel ruimte te bieden voor homo-discriminatie. Scholen kunnen op grond daarvan docenten weren die een leefwijze hebben die ze niet in overeenstemming met de grondslag van de school vinden.
Daarmee is de AWGB volgens Plasterk te onduidelijk, omdat sommigen eruit afleiden dat onderwijsinstellingen praktiserende homoseksuele leerkrachten wel mogen ontslaan, terwijl anderen zeggen dat ontslag niet mogelijk is. Daarom pleit Plasterk voor afschaffing van de uitzonderingsbepaling, maar dat stuit op verzet van coalitiegenoten CDA en ChristenUnie.
CDA en ChristenUnie willen onder geen beding dat het recht van het bijzonder onderwijs wordt ingeperkt. De coalitie heeft elkaar voorlopig gevonden in de constatering dat de balans die in de AWGB gevonden is tussen de klassieke grondrechten van godsdienst en vereniging enerzijds en het recht op gelijke behandeling anderzijds, gehandhaafd moet blijven. Probleem echter is dat ook de Europese Unie heeft aangegeven dat de AWGB afwijkt van EU-richtlijnen en daarom aangepast moet worden.
De oppositie wil de ‘enkele feit & bijkomende omstandigheden’-constructie schrappen, hetgeen mogelijk is vanwege de vijfjaarlijkse evaluatie van de AWGB die nu in behandeling is. Het COC dringt al sinds de invoering van de AWGB begin jaren negentig aan op het schrappen van deze constructie.
In het verleden sprak ook de PvdA, de partij van Plasterk, zich tegen deze constructie uit. Deze zomer wilden de ChristenUnie en het CDA geen standpunt innemen. De drie coalitiepartijen spraken de afgelopen tijd achter de schermen over de kwestie, maar de partijen zijn er niet in geslaagd een compromis te vinden.
Daarom is nu voor de klassieke oplossing gekozen om uit de impasse te komen: vrijdag of volgende week zal het kabinet daarom besluiten advies te vragen aan de Raad van State over deze kwestie. Dat adviescollege heeft de ‘enkele feit’-constructie eerder al eens ‘discutabel’ genoemd.
Door de adviesaanvraag zal het nog zeker een halfjaar duren voor het kabinetsstandpunt over de evaluatie van de AWGB naar de Tweede Kamer gaat.
Feitelijk komt de regering nu tegemoet aan een Kamervraag van D66-Kamerlid Boris van der Ham die eind september jl. al heeft aangedrongen op advies van de Raad van State. Van der Ham werkt zelf overigens aan een initiatiefwetsvoorstel om de ‘enkele feit’-constructie te schrappen uit de AWGB.
De Passie
In de afgelopen jaren laaide het debat over de ‘enkele feit’-constructie op vanwege het personeelsbeleid van de evangelische school De Passie, toen de Amsterdamse locatiedirecteur zich in Het Parool liet ontvallen dat er op De Passie ‘geen openlijk homoseksuele leerkrachten’ mogen werken.
Dat leidde tot een klacht van het COC en het Meldpunt Discriminatie Amsterdam bij en veroordeling door de Commissie Gelijke Behandeling (CGB). De CGB gaf de school de aanbeveling beleidsuitgangspunten te formuleren binnen de wettelijke kaders van de AWGB met het oog op toepassing daarvan in concrete situaties. Deze uitgangspunten diende de school aan de commissie ter beoordeling voor te leggen.
Die afspraak is De Passie niet nagekomen en inmiddels heeft de CGB besloten deze zaak te laten rusten.
Zie ook:
Identiteit – beginsel of smoes in het onderwijs?
Plasterk uit opnieuw kritiek op scholen
CU-er Slob kritiseert standpunt Plasterk
CNV Onderwijs wil debat met CDJA over grondrechten
‘Plasterk is goed bezig’, volgens Jonge Socialisten
CDA roept Plasterk nog niet op matje
CDJA roept CDA op stelling te nemen tegen Plasterk
‘CDA en CU, ga de strijd aan met ideologie Plasterk’
Zie voor meer informatie over De Passie-kwestie:
Het vonnis van de CGB over de Passie
Zie daarover ook: