De Europese Commissie liet Nederland eind januari weten dat de AWGB op onderdelen niet voldoet aan EU-richtlijnen. De organisaties, die samenwerken in het Platform Artikel 13, ondersteunen deze zienswijze. Het kabinet moet voor 1 april a.s. een reactie sturen aan de Europese Commissie.
Volgens het Platform Artikel 13 is in de tekst van de AWGB en de andere wetten inderdaad te ruime uitzonderingsmogelijkheid opgenomen. Het gaat daarbij met name om de ‘enkele-feit’-constructie’ die in artikel 5, lid 2 AWGB is vastgelegd. De wet geeft aan instellingen op godsdienstige grondslag de vrijheid om aan werknemers eisen te stellen die in het licht van de doelen van de instelling nodig zijn voor de vervulling van de functie. Daarbij mag het enkele feit van politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit, hetero- of homoseksuele gerichtheid of burgerlijke staat niet tot weigering van een sollicitant leiden.
In de praktijk betekent dit dat scholen op bijvoorbeeld reformatorische of islamitische grondslag homoseksuele docenten in bepaalde functies kunnen weren. Het gaat dan vooral om functies die beeldbepalend zijn voor de school: docent godsdienst of maatschappijleer of de functie van rector. Personeel in minder beeldbepalende functies, zoals bijvoorbeeld een kantinemedewerker of een docent wiskunde, mag niet geweigerd worden. Het Platform vindt dat de uitzondering te ruim is geformuleerd in relatie tot de EU-richtlijnen. Daarom sluit het Platform zich aan bij de kritiek van Eurocommissaris Spidla op de Nederlandse wetgeving.
Het Platform stelt verder dat scholen indirect onderscheid maken door docenten in spé te laten verklaren dat seksueel verkeer voor medewerkers van de school slechts is toegestaan binnen een huwelijk van een man en een vrouw. Daarmee wordt impliciet kenbaar gemaakt dat homoseksualiteit niet is toegestaan.
Het Platform meent verder dat de Nederlandse gelijkebehandelingswetten, die nu het begrip ‘onderscheid’ hanteren, het begrip ‘discriminatie’ moeten bevatten. Het neutrale begrip ‘onderscheid’ drukt onvoldoende de ernst van het verschijnsel discriminatie uit. Tevens zou in de wet tegen leeftijdsdiscriminatie een definitie van indirecte discriminatie moeten worden opgenomen.
Eind februari overlegt de Tweede Kamer over deze kwestie. COC Nederland voert inmiddels samen met het Landelijk KoördinatiePunt groepen kerk en homoseksualiteit een lobby om de ‘enkele feit’-constructie geschrapt te krijgen in de AWGB en deze wet te laten aansluiten op de strikte EU-richtlijnen.
Zie hier voor de Platform-brief aan minister Ter Horst.
Zie ook:
Christelijke holebi’s stemmen in met Europese kritiek
D66 – Initiatiefwetsvoorstel aanscherpen AWGB
Kamer wil opheldering Europese kritiek homobeleid