Terug naar overzicht
Het ontslag van een ambtenaar van de burgerlijke stand in Drimmelen – de man blijft overigens wel als ambtenaar in dienst bij de gemeente, maar gaat in goed overleg andere taken vervullen – heeft het coalitieakkoord duidelijk op scherp gezet.
In het coalitieakkoord tussen CDA, PvdA en ChristenUnie staat dat er binnen gemeenten ruimte moet zijn voor trouwambtenaren met gewetensbezwaren. Als dat in de praktijk tot problemen leidt, dient de regering ‘initiatieven’ te nemen.
Welke dat zijn, is echter niet duidelijk gemaakt, maar tijdens het debat over de regeringsverklaring is wel duidelijk geworden dat de passage enkel gaat over nu zittende weigerambtenaren. Een motie van de SGP om die gewetensvrijheid ook voor nieuwe trouwambtenaren te laten gelden, werd weggestemd – ook door de ChristenUnie.
Bos – verdedigbaar compromis
‘Het enige geval dat ik ken uit het nieuws van de afgelopen week is dat een ambtenaar in dienst is gebleven maar een ander takenpakket heeft gekregen’, zegt Bos in een interview met de EO/Radio 1 Journaal over de Drimmelse kwestie. Dat gaat dus niet om ontslag vanwege gewetensbezwaren, maakt de vice-premier daarmee duidelijk.
‘Wat we hebben op willen schrijven is de huidige praktijk, waarin op een fatsoenlijke manier wordt omgegaan met mensen die trouwambtenaar geworden zijn op het moment dat die wet nog niet bestond – daar is een praktische oplossing voor gevonden de afgelopen jaren, wij vinden dat die praktische oplossing de ruimte moet krijgen’.
Bos heeft er geen bezwaar tegen dat minister Ter Horst met de gemeenten gaat praten over de trouwambtenaren-passage in het coalitieakkoord. ‘Dat zal minister ter Horst ongetwijfeld op enig moment doen, dat wacht ik rustig af’, zegt Bos daarover.
Maar hij wijst er ook op dat over die passage geen misverstanden kunnen bestaan, want premier Balkenende heeft daarover tijdens het debat over de regeringsverklaring ‘heel heldere taal gesproken’.
‘Wij gaan als rijksoverheid niet over het personeelsbeleid van gemeenten bij het aantrekken van nieuwe ambtenaren. Dus als men in de gemeente Amsterdam zegt, alle ambtenaren die we aantrekken moeten ook het homohuwelijk voltrekken, dan hebben ze dat recht. Maar als de gemeente van Staphorst zegt wij regelen dat anders, bij ons kunnen homo’s altijd trouwen maar niet elke ambtenaar zal daartoe bereid zijn, dan leggen we ons ook daarbij neer’.
Bos wijst daarbij ook op ‘de andere kant van de medaille’ in het coalitieakkoord. ‘Dit kabinet heeft een handtekening van de ChristenUnie gekregen onder een paragraaf waarin staat dat homo’s in dit land overal moeten kunnen trouwen. Dat vind ik ook een verworvenheid, vooruitgang’.
Daarmee verloochent de PvdA volgens Bos niet zijn ‘vrijzinnige wortels’, maar hij geeft wel toe dat het om een compromis gaat. ‘De ene wil verder de ander terug, en dan is huidige praktijk een verdedigbaar compromis’, stelt de PvdA-leider.
Tichelaar – in het uiterste geval andere taken
PvdA-fractievoorzitter Tichelaar noemde afgelopen zaterdag op het Radio 1 Journaal het onslag van de trouwambtenaar ‘vergaand’. Tichelaar heeft grote moeite met het ontslag van een trouwambtenaar in Drimmelen die geen ‘homohuwelijken’ wil sluiten.
De PvdA-fractievoorzitter vindt dat er binnen de gemeentelijke organisatie ruimte moet zijn voor mensen met gewetensbezwaren. Maar in het uiterste geval kan de ambtenaar altijd nog andere taken krijgen. En dat is precies wat er in Drimmelen gebeurt is.
Plasterk – laat het aan de rechter over
Minister Plasterk van Onderwijs, die ook verantwoordelijk is voor homo-emancipatie, verklaarde dit weekend in het tv-programma Buitenhof dat hij het voorlopig niet nodig vindt dat de rijksoverheid maatregelen neemt tegen gemeenten die trouwambtenaren verplichten om ‘homohuwelijken’ te sluiten. Plasterk vindt dat de rechter moet uitmaken of de gemeenten gelijk hebben of niet.
Ter Horst – nog geen reactie
Bos, CDA en CU dringen er bij minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken in actie te komen. Zij zou minstens aan de gemeenten moeten gaan uitleggen wat de passage over de trouwambtenaren betekent, omdat daar volgens het CDA ‘misverstanden’ over bestaan.
Ter Horst heeft nog niet laten weten of ze dat ook gaat doen. Wel zei ze dit weekend over deze kwestie in het tv-programma Pauw en Witteman dat er voor zittende weigerambtenaren ruimte moet zijn op voorwaarde dat er in elke gemeente altijd een ‘homohuwelijk’ gesloten kan worden.
Zie voor meer informatie het dossier Homohuwelijk en de inventarisatie van het gemeentelijk Trouwbeleid.