In deze motie worden de PvdA-bewindslieden en de Tweede Kamerfractie gevraagd er scherp op toe te zien dat de omstreden passage in het regeerakkoord over de trouwambtenaren niet leidt tot wettelijke regelingen die homo-discriminatie in de hand werken.
COC Nederland stelt vast dat daarmee de angel uit deze passage in het coalitieakkoord gehaald is. Dat werd bevestigd door uitspraken van partijleider Wouter Bos, partijvoorzitter Michiel van Hulten en fractievoorzitter Jacques Tichelaar tijdens het Congres over deze passage in het coalitieakkoord.
‘Homohuwelijk-motie’
Deze motie van de afdelingen Amsterdam-De Baarsjes, Haarlem, Amsterdam-Westerpark, Amsterdam-Zeeburg, Hilversum en Amsterdam-Oud Zuid luidt als volgt:
_Het Congres van de Partij van de Arbeid, in vergadering bijeen op 17 februari te Zwolle,_
_1. Constateert dat er verwarring en commotie is ontstaan over de tekst van p. 37 VI. 11 inzake sluiten van het homohuwelijk;_
_2. Spreekt uit dat de PvdA principieel iedere vorm van discriminatie waaronder inzake de seksuele geaardheid afwijst;_
_3. Roept op om bij de uitleg van het regeerakkoord erop toe te zien dat er geen wettelijke regelingen ontstaan die discriminatie in de hand werken en roept gemeenteraden zelf op kritisch toe te zien dat ambtenaren handelen zonder onderscheid des persoons bij het uitvoeren van de wet en in de ambtelijke eed dit ook bij ambtenaren laten beloven._
Overbodige paragraaf
De motie kreeg in een pre-advies aan het Congres de steun van het partijbestuur. Partijvoorzitter Michiel van Hulten noemde de passage in het coalitieakkoord een ‘overbodige paragraaf’. In onderhandelingen moet je nu eenmaal zaken slikken die je liever anders zou hebben, zei Van Hulten. Hij liet weten dat de passage over de trouwambtenaren voor hem moeilijker te slikken was dan zelfs het niet binnenhalen van een onderzoek naar de Nederlandse deelname aan de strijd in Irak of het onaangetast laten van de hypotheekrenteaftrek.
Grote gewetensbezwaren
Van Hulten zei dat hij ‘grote gewetensbezwaren’ had tegen trouwambtenaren die weigeren ‘homohuwelijken’ te sluiten en riep daarom PvdA-ers in alle steden op het voorbeeld van Amsterdam te volgen door uit te spreken dat in hun stad vanaf nu enkel trouwambtenaren die alle huwelijken sluiten benoemd zullen worden.
Vooruitgangspartij
PvdA-leider Wouter Bos onderstreepte in zijn slotspeech nog eens dat de PvdA ondanks deelname aan een kabinet met CDA en ChristenUnie ‘een vooruitgangspartij’ blijft. Bos gaf toe dat in het regeerakkoord niet alles is binnengehaald wat de partij wilde. Daaronder noemde Bos met nadruk de passage over de rechtsbescherming van trouwambtenaren met gewetensbezwaren tegen het sluiten van huwelijken van paren van gelijk geslacht.
Huidige praktijk
Bos gaf toe dat die passage tot misverstanden had geleid. Hij maakte daarom onomwonden duidelijk dat die passage niet meer doet dan de huidige praktijk beschrijven. Een praktijk die het gevolg is van het beleid van de PvdA-bewindslieden Job Cohen en Ella Kalsbeek bij de start van de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor paren van gelijk geslacht in 2001. De kleine groep trouwambtenaren met gewetensbezwaren die toen al in dienst waren, zijn en zullen niet ontslagen worden, op voorwaarde dat er in de gemeente altijd huwelijken van paren van gelijk geslacht gesloten kunnen worden.
‘Niet leuk, zo’n passage’, liet hij weten. Maar hij verdedigde die ook, door te zeggen dat de ChristenUnie die passage gewild had als waarborg voor de trouwambtenaren met gewetensbezwaren die nu al in dienst zijn en dat kon Bos billijken gelet op de praktijk in de afgelopen jaren.
Bestrijding homo-discriminatie
En Bos voegde daar met nadruk aan toe dat het de ChristenUnie was geweest die als eerste tijdens de onderhandelingen met een voorstel voor het bestrijden van homodiscriminatie gekomen is. Dat beleid, dat volledig aansluit bij de visie van de PvdA, is ook een afspraak in het coalitieakkoord en zal door het nieuwe kabinet met kracht gevoerd gaan worden.
Steun motie
De passage over de trouwambtenaren betekend echter niet dat de PvdA zal meewerken aan een wettelijke regeling die het in dienst nemen van gewetensbezwaarden als nieuwe trouwambtenaren afdwingt, beklemtoonde Bos.
De PvdA-leider heeft daarom ook niets tegen de Amsterdamse functie-eis heeft waarin vastgelegd wordt dat nieuwe trouwambtenaren bereid moeten zijn alle huwelijke te sluiten. Dat is niet in tegenspraak met het coalitieakkoord en daarom sloot Bos dit deel van zijn speech af met steun aan de motie over de trouwambtenaren.
Grenzen coalitieakkoord
Steun voor de ‘homohuwelijk-motie’ kwam ook van Jacques Tichelaar, de nieuwe PvdA-fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Tichelaar gebruikte de passage over de trouwambtenaren als voorbeeld van het ‘opzoeken van de grenzen van het coalitieakkoord’ door de nieuwe PvdA-fractie.
Roze kandidaat-senatoren plaats lager
Het PvdA-congres stelde ook de kandidatenlijst vast voor de Eerste Kamerverkiezingen. Zoals verwacht kreeg oud-minister Klaas de Vries alsnog een derde plaats op de lijst. De Vries was door het partijbestuur op nummer 23 gezet, waarna hij zich terugtrok, maar een actie vanuit de PvdA-afdelingen bracht hem terug in de top van de lijst.
Andere kandidaten, waaronder ‘roze kandidaten’ Kim Putters (nu nr. 7), Peter Rehwinkel (nr. 9), Joke Swiebel (nr. 22) en Willemien Ruygrok (nr. 34), schoven daardoor een plaatsje op. Huidig fractieleider Han Noten blijft lijsttrekker.
Het congres was tevens de aftrap van de campagne voor de verkiezingen voor de Provinciale Staten op 7 maart a.s. De nieuwe statenleden kiezen eind mei de nieuwe senatoren.
Korte kennismaking
COC-voorzitter Frank van Dalen maakte van de gelegenheid gebruik om een kort kennismakingsgesprek met Ronald Plasterk, de nieuwe coördinerend minister voor homo-emancipatiebeleid, te hebben en de minister uit te nodigen voor een uitgebreide kennismaking op het federatiekantoor van het COC in Amsterdam.