Terug naar overzicht
Bisschop Tiny Muskens van Breda bezocht deze week op uitnodiging van Stop Aids Now kerkelijke instellingen in Oeganda die zich bezighouden met hiv-geïnfecteerden en aidspatiënten.
Kleiner kwaad
_Bisschop Muskens omringd door seropositieve vrouwen tijdens een bezoek aan project NACWOLA in Kampala_
Hij hield hen voor dat een kleiner kwaad – het gebruik van condooms – geoorloofd is om een groter kwaad – aids – te voorkomen. Die opvatting is in strijd met het officiële kerkelijke standpunt dat het gebruik van kunstmatige voorbehoedmiddelen te allen tijde uitsluit. De Oegandese bisschoppen volgen strikt de Vaticaanse leer en krijgen daarbij steun van de overheid.
Buitengewoon dapper
Met het bezoek van Muskens wilde Stop Aids Now ‘naar het Nederlands publiek een ander geluid laten horen vanuit de Kerk’, zegt Stop Aids Now-directeur Sjoera Dikkers die deze week met de bisschop in Oeganda. ‘Muskens is daar als geen ander toe in staat en dat is buitengewoon dapper van hem. Hij steekt echt zijn nek uit’, zegt ze.
Breekijzer
Heeft Stop Aids Now de bisschop welbewust als breekijzer ingezet? Dikkers: ‘Ja, en daar laat hij zich ook voor inzetten. Dat is ook zijn agenda. Wij zijn heel blij met zo’n progressieve man die dat zetje kan geven. Dat is voor alle partijen erg goed. Wij zijn heel erg trots op hem’. De door de katholieke ontwikkelingsorganisatie Cordaid georganiseerde reis is volgens Dikkers ‘om Muskens heen gebouwd’.
Streng in de leer
Veel kritiek heeft Muskens in Oeganda niet gekregen, zegt de directeur van Stop Aids Now. ‘Maar het is evident dat er opmerkingen gemaakt gaan worden. De bisschop weet dat hij er problemen mee krijgt’.
Muskens en zijn gevolg hebben overigens hun best gedaan geen ophef te veroorzaken. Dikkers: ‘We hebben een bisschop bezocht die heel vriendelijk deed, maar ontzettend streng in de leer is. Dan weten we onze boodschap ook wel aan te passen. Als we dan spreken over onze aanpak van hiv, vertellen we er niet bij dat we komen kijken of de condooms wel worden uitgedeeld’.
Geïnfecteerd
_Bisschop Muskens op bezoek bij weeskinderen_
Volgens officiële cijfers is 4,6% van de Oegandese bevolking met hiv geïnfecteerd. Maar non-gouvernementele instellingen schatten dat het percentage oploopt richting 10%. Slechts de helft van de hiv-geïnfecteerden heeft toegang tot de benodigde medicijnen.
Neergang
Sjoera Dikkers vindt het ‘heel erg jammer dat een land dat het eerst goed deed op het gebied van de aidsproblematiek nu afglijdt’. Die neergang heeft volgens haar te maken met de ‘heel erg grote invloed’ van de Rooms-Katholieke Kerk in Oeganda, onder meer via scholen en ziekenhuizen.
Hiv door zware regenbui
Stop Aids Now is bang dat door de invloed van de Kerk de stigmatisering van hiv-geïnfecteerden en het taboe op spreken over hiv en aids sterker wordt. Dikkers: ‘Seks is zondig. Als je hiv zou krijgen van een zware regenbui of een val van de motor, dan hadden we hiv de wereld al uit. Maar omdat het seksueel overdraagbaar is en er rondom seks zoveel taboes en vooroordelen heersen, blijft de aidsbestrijding zo moeilijk’.
Onthouding en trouw
Zonde en schaamte spelen volgens Dikkers een grote rol bij de verspreiding van het hiv-virus. ‘De Kerk predikt onthouding en trouw. Wanneer je hiv-geïnfecteerd bent, wordt dat opgevat als een teken dat je niet trouw bent geweest. Als je dat als Kerk blijft roepen dan stigmatiseer je de mensen die geïnfecteerd zijn’. En dat is volgens haar niet terecht, omdat ook veel mensen die wel naar de kerkelijke leer leven een hiv-infectie oplopen, bijvoorbeeld via besmette injectienaalden.
Progressieve opinie
Om de aidsproblematiek aan te pakken moeten hiv en aids uit de seksuele taboesfeer, vindt Sjoera Dikkers. ‘Daarom is het goed om eens met een bisschop op pad te gaan die een heel progressieve opinie heeft op dit punt om de mensen die hier werkzaam zijn op het gebied van hiv en aids een hart onder de riem te steken’, zegt ze. Dat is ongelooflijk belangrijk voor mensen die dergelijke steun niet gemakkelijk uit hun eigen bisdom krijgen.